Centrum wiedzy

Wszystkie te plagi należą do tzw. grupy chorób cywilizacyjnych związanych z niezdrowym stylem życia, który rozpowszechnił się w wysoko rozwiniętych społeczeństwach. Winowajcami są tu przede wszystkim:

• siedzący tryb pracy i spędzania wolnego czasu
• dieta obfita w tłuszcze zwierzęce i cukry proste (otyłych jest w Polsce 61% mężczyzn i 53% kobiet)
• mała aktywność fizyczna, charakterystyczna dla 50% rodaków
• palenie papierosów (42% panów i 25% pań)
• nadużywanie alkoholu
• życie w nieustannym stresie.

Przełamać niechęć

Wielu z tych chorób moglibyśmy uniknąć. Jednak Polacy przejawiają niechęć do badań będących pierwszym ogniwem profilaktyki, np. 50% zgonów z powodu chorób serca oraz krążenia można by uniknąć, gdybyśmy regularnie mierzyli ciśnienie, badali stężenie cholesterolu i trójglicerydów. Natomiast nie umierałoby tyle osób na nowotwory, gdyby kobiety robiły cytologię, mammografię (po 50. roku życia), mężczyźni badali prostatę, a wszyscy przeprowadzali testy na krew utajoną w kale. Jednak z badań PBS DGA przeprowadzonych dla programu „Teva – 360 stopni dla zdrowia” wynika, że ponad połowa Polaków (53,4%) uważa, że jest zdrowa i nie widzi potrzeby wykonywania badań profilaktycznych. Pozostali są zbyt zapracowani (16%), nie stać ich na analizy (11,5%) lub nie wiedzą, gdzie mogą je przeprowadzić (6,9%). Aby przełamać tę niechęć, od października do grudnia 2007 roku trwała pierwsza edycja programu profilaktyczno-edukacyjnego „Teva – 360 stopni dla zdrowia”. Jest on kontynuowany w bieżącym roku. Jego organizatorem jest Teva Pharmaceuticals Polska oraz Teva Kutno. Wspiera go merytorycznie prof. Andrzej Fala z Akademii Medycznej we Wrocławiu.

Najlepsza Warszawa

W ramach ubiegłorocznego programu w centrach handlowych siedmiu dużych miast (Warszawa, Wrocław, Kraków, Katowice, Łódź, Poznań, Gdańsk) przebadano bezpłatnie 1400 osób. Były to się w większości osoby po 40. roku życia (prawie 70%), a wśród nich głównie kobiety (60%). Badano poziom cholesterolu, ciśnienie, wagę oraz wskaźnik BMI (stosunek wagi ciała do wzrostu). Nad przebiegiem badań czuwały pielęgniarki i lekarze. Omawiali oni wyniki analiz z pacjentami, zalecali dalsze leczenie oraz proponowali wprowadzenie zmian w dotychczasowym stylu życia, aby uniknąć groźnych schorzeń. Z danych podsumowujących akcję w centrach handlowych wynika, że ponad połowa z przebadanych osób po czterdziestce ma nadwagę. Taki wynik jest głównie zasługą mężczyzn – w każdym z siedmiu miast ponad 70% z nich miało podwyższone BMI.

Wyniki badań w poszczególnych miastach wskazują, że najgorzej wypadł Poznań. Najwięcej mieszkańców tego miasta ma nadwagę (64,2%) oraz podwyższony poziom cholesterolu – powyżej 190 mg (62,3%). W pozostałych miastach liczba osób ze zbyt wysokim cholesterolem wahała się między 41,2% a 54%. Bardziej optymistyczne dane dotyczą ciśnienia tętniczego. Tylko w dwóch miastach liczba osób z jego wartością powyżej 140/90 mmHg przekroczyła 30% (najwięcej w Katowicach – 56,4% i Krakowie – 41,9%). Najlepsze wyniki uzyskała Warszawa, gdzie tylko u 11,2% osób stwierdzono podwyższone ciśnienie. Warszawa przodowała w rankingu zdrowotnym wśród miast objętych akcją. Wśród pacjentów poniżej 40. roku życia liczba osób z nieprawidłowymi wynikami badań tylko w sporadycznych przypadkach przekroczyła 30%.

Najwięcej problemów młodzi ludzie mieli z nadwagą. Tylko w Poznaniu i Katowicach liczba osób z przekroczonym BMI była mniejsza niż 30%. Podczas tego badania wystąpiła największa rozbieżność w wynikach z podziałem na płcie: w Gdańsku 12,5% kobiet i 72,7% mężczyzn miało problemy z tuszą. Pierwsza edycja programu „Teva – 360 stopni dla zdrowia” pokazała, że najmniej troszczą się o siebie młodzi mieszkańcy Krakowa. Mieli oni najgorsze wyniki w dwóch z trzech kategorii: zbyt wysokie ciśnienie (25,4%) oraz poziom cholesterolu (27,1%).

Dbaj o kości

Jedna z chorób cywilizacyjnych jest osteoporoza. Częstość jej występowania wzrasta z wiekiem, szczególnie wśród kobiet. Z danych epidemiologicznych wynika, że w Polsce ponad 25% populacji po 50. roku życia zagrożona jest złamaniami osteoporotycznymi. Aby skutecznie przeciwdziałać wystąpieniu choroby, trzeba stosować profilaktykę:

• regularnie badać gęstość kości udowej lub kręgosłupa (kobiety powyżej 45.roku życia)
• zrezygnować z palenia tytoniu oraz ograniczyć spożycie alkoholu i kawy
• być aktywnym fizycznie – wskazany jest np. aerobik, ale nie biegi długodystansowe, bo te sprzyjają osteoporozie
• dostarczać organizmowi należytej ilości wapnia – dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek w okresie klimakterium oraz u osób starszych wynosi około 1500 mg