Centrum wiedzy

Stan zapalny przydatków (ang. pelvic inflammatory discase – PID) jest zwykle następstwem infekcji wirusowej, bakteryjnej czy grzybiczej pochwy. Stamtąd drobnoustroje wnikają poprzez kanał szyjki macicy i jej błonę śluzową do jajowodów oraz jajników. Najczęściej dostają się tam pałeczki okrężnicy (Escherichia coli), chlamydie (Chlamydia trachomatis) czy dwoinki rzeżączki (Neisseria gonorrhoeae). Zapalenie przydatków to przypadłość kobiet aktywnych seksualnie. Rzadko zdarza się młodym dziewczętom przed pokwitaniem lub kobietom po menopauzie.

W niewielkiej ilości przypadków (poniżej 10%) do zapalenia przydatków może dojść przy niedoleczonej infekcji bakteryjnej innych narządów, np. zatok, migdałków, zębów. Stamtąd bakterie poprzez krew przedostają się do jajowodów. Ryzyko stanu zapalnego zwiększają też niektóre zabiegi ginekologiczne, np. poronienie, poród – zwłaszcza przedwczesny czy wyłyżeczkowanie jamy macicy, polegające na usunięciu z niej tkanek zmienionych chorobowo, jaja płodowego. Możliwość zachorowania wzrasta też w przypadku infekcji bakteryjnej w bliskiej okolicy narządów płciowych, np. przy zakażeniu pęcherza moczowego. Infekcji sprzyjają częste irygacje oraz założenie spirali jako środka anty-koncepcyjnego. Nitki z niej zwisające we wnętrzu pochwy, są siedliskiem bakterii i „drabiną”, po której drobnoustroje przedostają się do macicy.

Zwiastuny problemów

Objawem zapalenia przydatków są silne bóle w podbrzuszu, promieniują-ce do okolicy lędźwiowej, schodzące do uda bądź kolana. Pojawia się wysoka temperatura, uczucie rozbicia, często mdłości i wymioty. Upławy, różniące się od naturalnej wydzieliny z pochwy kolorem i zapachem, są zawsze sygnałem infekcji.

Chora błona śluzowa macicy staje się przyczyną zbyt obfitych miesiączek lub plamień między menstruacjami. W czasie zapalenia przydatków mogą też pojawiać się biegunki, zaparcia oraz dolegliwości ze strony pęcherza moczowe-go, np. pieczenie i ból przy oddawaniu moczu. Tu kolejność bywa odwrotna: zakażenie cewki moczowej może łatwo przenieść się w górę dróg rodnych. Morfologia krwi najprawdopodobniej wykaże wtedy podwyższoną normę leukocytów (białych krwinek). Wzrośnie też poziom OB.

Wylecz do końca

Kuracja przy ostrym zapaleniu przydatków polega na podawaniu antybiotyków (przez 7–10 dni), sulfonamidów i środków przeciwbólowych. Niekiedy aplikuje się też sterydy, hamujące proces zapalny i przeciwdziałające powstawaniu zrostów. Chora powinna w tym czasie leżeć i rozgrzewać podbrzusze termoforem lub poduszką elektryczną. Ciepło działa rozkurczowo i zmniejsza dolegliwości. Podczas terapii należy też zrezygnować ze współżycia seksualnego. Gdy zapalenie przydatków ma bardzo ciężki przebieg (wysoka gorączka i ropna wydzielina z pochwy) chora powinna być hospitalizowana. Pełny powrót do zdrowia może zapewnić też: fizykoterapia, diatermia, naświetlania promieniami podczerwonymi. Zalecana bywa również kuracja uzdrowiskowa. Aby mieć pewność, że po leczeniu wszystko jest w porządku, pacjentka powinna zrobić wymaz z pochwy (z posiewem) i zgłosić się do ginekologa.

Zapalenia przydatków nie należy lekceważyć, gdyż bardzo poważnym jego następstwem bywają zrosty i blizny w jajowodach. Potrafią być tak duże, że zamykają światło jajowodu. Komórka jajowa nie ma wtedy szans na spotkanie z plemnikiem. Kobieta staje się bezpłodna, a udrożnienie jajowodów nie zawsze jest możliwe. Po trzech zapaleniach przydatków bezpłodność dotyka ponad 50% kobiet. Skutkiem zapalenia przydatków może też być: powstanie wodniaka jajowodu, torbieli, ropnia jajowodu, jajnika czy obu jednocześnie. Zmiany te mogą spowodować niedrożność jajowodów i ciążę pozamaciczną.

Dodatkowa pomoc

W pochwie zdrowej kobiety żyją dobroczynne pałeczki kwasu mlekowe-go. Tworzą one odczyn kwaśny, który uniemożliwia rozwój chorobotwórczych drobnoustrojów. By zapobiec infekcjom okolic intymnych, szczególnie podczas długiego leczenia antybiotykami i po jego zakończeniu – warto stosować prepa-raty pomagające utrzymać w pochwie dominację zdrowych bakterii. Są to np.: Lactovaginal, Provag, Vagical, Floragyn.