Centrum wiedzy

Ostre i przewlekłe

Zwykle biegunka (nazywana ostrą) pojawia się nagle i może trwać kilka dni. Jej przyczyną najczęściej są:

• pałeczka salmonelli (pierwsze dolegliwości występują w ciągu 12–30 godzin po zjedzeniu zakażonego pokarmu)
• laseczka jadu kiełbasianego (daje znać o sobie po 12–24 godzinach)
• bakterie gronkowca (potrafią atakować już po 30 minutach).

Inne groźne patogeny to wirusy norwalk, rota, pałeczki E. coli oraz shigella. Biegunka zaczyna się zwykle skurczami brzucha, które sprawiają, że często biegamy do toalety (stolec jest luźny, wodnisty). Dolegliwościom towarzyszą wzdęcia, wymioty, bóle głowy, ogólne osłabienie. Może wystąpić gorączka. Jeśli wypróżnienia trwają dłużej niż dziesięć dni, natomiast w stolcu obecne są śluz, krew lub ropa, mamy do czynienia z biegunką przewlekłą. Przyczyną tego stanu mogą być:

• długotrwałe zakażenia bakteryjne lub wirusowe
• zablokowanie czynności enzymów trawiennych spowodowane przyjmowanymi antybiotykami
• zapalne schorzenia jelit. Biegunki może też spowodować rozregulowanie systemu nerwowego ciągłym stresem, napięciem, strachem.

Oczywiście biegunka przewlekła wymaga leczenia pod kontrolą lekarza.

Nawodnić organizm

W przypadku ostrej biegunki cierpiący chciałby natychmiast zlikwidować przykre dolegliwości. Terapia ma więc na celu łagodzenie dokuczliwości oraz zapobieganie powikłaniom, do których zwykle należy odwodnienie organizmu, spowodowane zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej. Odwodnienie jest szczególnie groźne dla osób starszych. Może ono dać początek kaskadzie innych poważnych powikłań (spadek ciśnienia, omdlenia zakończone np. upadkiem i złamaniem kończyny, zaburzenia świadomości). Dlatego najważniejszym zaleceniem terapeutycznym jest zwiększenie ilości przyjmowanych płynów (przegotowana woda, mocna niesłodzona herbata, wywar z marchwi). Jednocześnie chory musi przejść na ścisłą dietę. Wskazane są dla niego potrawy, które chłoną wodę: ryż, marchew, ziemniaki, kaszka manna. Można z nich przygotować (na wodzie) zupki, lekko osolone. Takie rozgotowane marchwianki czy kaszki, najlepiej przetarte, o konsystencji budyniu, koją żołądek i jelita, ponieważ zawierają skrobię. Można też przygotować posiłki z gotowej kaszki ryżowej dla niemowląt. Najlepiej, jeśli podawane doustnie płyny dostarczają optymalną ilość jonów sodu, potasu oraz glukozy i mają odpowiednią osmolarność.

Pomoc przy biegunce

Biegunka bardzo często pojawia się np. w podróży lub gdy mamy pilne obowiązki. Wtedy zależy nam, aby jak najszybciej pozbyć się jej. Pomogą nam w tym (dostępne bez recepty) preparaty zawierające chlorowodorek loperamidu. Redukuje on nie tylko liczbę wypróżnień, ale także do pewnego stopnia zwiększa zwrotne wchłanianie wody z jelit. Wielu pacjentom pomagają też probiotyki, żywe organizmy wykorzystywane w procesie fermentacji mleka (jogurt, mleko acidofilne, kefir). Pobudzają one m.in. system odporności oraz zapewniają ochronę przed wirusami i bakteriami. Poprawiają też funkcjonowanie przewodu pokarmowego, regulują skład mikroflory jelit, zakwaszając środowisko przyspieszają prawidłowe procesy trawienne. Hamując namnażanie patogenów, zmniejszają ilość wydzielanych przez nie toksyn. Odbudowują dobre szczepy bakterii, zniszczone np. antybiotykami. W licznych badaniach potwierdzono słuszność tezy, że przy antybiotykoterapii, probiotyk powinien iść w parze z lekiem głównym. Cierpiąc z powodu biegunki, możemy więc sięgnąć np. po Lakcid Forte i Lakcid L.

Instrukcja dla rodziców

Biegunki często dopadają małe dzieci, nawet niemowlęta. Może u nich nastąpić bardzo szybko odwodnienie organizmu. Należy więc podawać im duże ilości płynów, najlepiej nawadniających, kupionych w aptece. W ciągu pierwszych sześciu godzin choroby podajemy dziecku 50–100 ml płynu na kilogram masy ciała. Następnie 5–10 ml płynu/na kg m.c. po każdym luźnym stolcu lub wymiotach. Do roztworu (zwykle saszetkę leku rozpuszcza się w 200 ml wody) nie wolno dodawać cukru lub soku. Aby poprawić walory smakowe można jedynie schłodzić napój. Zmniejsza to jednocześnie odruch wymiotny. W leczeniu ostrej biegunki u dzieci mogą być też stosowane probiotyki.